Ιδού το σκουλήκι-«φαλλός»

Τα απολιθώματά του βρέθηκαν στον Καναδά και δείχνουν τον «χαμένο κρίκο» της εξέλιξης κάποιων θαλάσσιων όντων

Το σκουλήκι-φαλλός έζησε στην Κάμβρια περίοδο, σύμφωνα με ανάλυση των απολιθωμάτων του που βρέθηκαν στον Καναδά (Credit:Marianne Collins)

Ένας προϊστορικός σκώληκας με σχήμα φαλλού φαίνεται ότι αποτελεί τον σημαντικό «χαμένο κρίκο» της εξέλιξης ορισμένων θαλάσσιων όντων. Απολιθώματα αυτού του… μακρουλού όντος με την επιστημονική ονομασία Spartobranchus tenuis ήλθαν στο φως στο Εθνικό Πάρκο του Γιόχο στον Καναδά το οποίο είναι διάσημο για τα απολιθώματα της Κάμβριας Περιόδου που κρύβει – πρόκειται για μια περίοδο που ξεκίνησε πριν από 542 εκατομμύρια χρόνια και κατά την οποία υπήρξε «έκρηξη» της βιοποικιλότητας στη Γη. 

Σε περιοχή ηλικίας 505 εκατομμυρίων ετών
Ο χαμένος κρίκος της θαλάσσιας εξέλιξης εντοπίστηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ. Όπως αναφέρουν οι ειδικοί στην επιθεώρηση «Nature», τα απολιθώματα του «φαλλικού» Spartobranchus tenuis εντοπίστηκαν σε μια περιοχή η οποία εκτιμάται ότι είναι περίπου 505 εκατομμυρίων ετών.
Το περίεργο στην όψη ασπόνδυλο ον θεωρείται ως ένας άγνωστος πρόγονος των εντερόπνευστων, σπάνιων επιμηκών σκωλήκων με μήκος από λίγα εκατοστά μέχρι δύο μέτρα, τα οποία ζουν μέσα σε στοές σε ιζήματα του βυθού ή κάτω από πέτρες. Τα εντερόπνευστα διαθέτουν προβοσκίδα επάνω στην οποία φέρουν βλεφαριδωτές ταινίες που εξυπηρετούν τη διατροφή και τη μετακίνησή τους.
Όπως εξήγησε ο επικεφαλής της μελέτης δρ Κρις Κάμερον «σε αντίθεση με άλλα ζώα που διέθεταν σκληρές επιφάνειες όπως δόντια, οστά ή λέπια, αυτού του είδους οι σκώληκες είχαν πολύ μαλακό σώμα με αποτέλεσμα το αρχείο απολιθωμάτων τους να είναι εξαιρετικά σπάνιο».Ο ερευνητής προσέθεσε ότι «η περιγραφή του Spartobranchus tenuis που κάνουμε σε αυτή τη δημοσίευση, ενός όντος άγνωστου μέχρι σήμερα στην επιστήμη, πηγαίνει το αρχείο απολιθωμάτων των εντερόπνευστων 200 εκατομμύρια χρόνια πίσω, στην Κάμβρια περίοδο, αλλάζοντας εκ βάθρων τη γνώση μας σχετικά με τη βιοποικιλότητα εκείνη την εποχή». 

Oι σημερινοί απόγονοι του σκώληκα-φαλλού ανήκουν στα εντερόπνευστα, σπάνια επιμήκη σκουλήκια με μήκος από λίγα εκατοστά μέχρι δύο μέτρα, τα οποία ζουν μέσα σε στοές σε ιζήματα του βυθού ή κάτω από πέτρες (Credit:C.B. Cameron)

Η ανατομία του… μακρουλού σκώληκα
Η ενδελεχής ανάλυση των απολιθωμάτων έδειξε ότι το σκουλήκι… πέος διέθετε ένα ευλύγιστο σώμα το οποίο αποτελείτο από μια κοντή προβοσκίδα, ένα κολάρο και έναν στενό επιμήκη κορμό ο οποίος κατέληγε σε μια σφαιρική δομή που πιθανότατα είχε τον ρόλο «άγκυρας».
Τα μεγαλύτερα δείγματα που ανέσυραν οι επιστήμονες είχαν μήκος 10 εκατοστών εκ των οποίων μισό εκατοστό ήταν το μήκος της προβοσκίδας. Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα σκουλήκια αυτά τρέφονταν με μικρά σωματίδια τα οποία φίλτραραν από το νερό της θάλασσας.

Ο χαμένος «κρίκος»
Οι σύγχρονοι απόγονοι του Spartobranchus tenuis, τα εντερόπνευστα, αποτελούν μέλη των ημιχορδωτών, μιας ομάδας θαλάσσιων ζώων που συνδέονται στενά με τους σημερινούς αστερίες και τους αχινούς (ανήκουν στα πτεροβράγχια). Από την ανακάλυψή τους τον 19^ο αιώνα υπήρχαν πολλά και σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την εξέλιξη των ημιχορδωτών – μεταξύ άλλων στο σκοτάδι παρέμενε η σχέση μεταξύ εντρόπνευστων και πτεροβράγχιων.
Όπως φαίνεται τελικώς τα εντερόπνευστα και τα πτεροβράγχια μοιάζουν πολύ διαφορετικά, ωστόσο μοιράζονται πολλά γενετικά και αναπτυξιακά χαρακτηριστικά.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι οι καινούργιες αναλύσεις σχετικά με τον Spartobranchus tenuis δείχνουν ότι ο σκώληκας αυτός αποτέλεσε τον κοινό πρόγονο των δύο ομάδων παρέχοντας τελικά στους επιστήμονες τον χαμένο εξελικτικό κρίκο που αναζητούσαν.

Ο σημαντικός «χαμένος κρίκος»: ο προϊστορικός σκώληκας με το περίεργο σχήμα θεωρείται ότι αποτελεί τον άγνωστο μέχρι σήμερα πρόγονο των εντερόπνευστων καθώς και των αστεριών και των αχινών που είναι γνωστά ως πτεροβράγχια (Credit:Marianne Collins)

Πηγη

Posted in: επιστήμη, Περιβάλλον