Κυριακή 4 Μαρτίου 2012

Στην αφιλόξενη Αφροδίτη, η μέρα δείχνει να μεγαλώνει

Ο πλανήτης επιβραδύνεται

H επιφάνεια της Αφροδίτης κρύβεται κάτω από 100 χιλιόμετρα πυκνής, δηλητηριώδους ατμόσφαιρας. (Φωτογραφία: NASA) 
H επιφάνεια της Αφροδίτης κρύβεται κάτω από 100 χιλιόμετρα πυκνής, δηλητηριώδους ατμόσφαιρας

Για όποιον έχει την ατυχία να βρεθεί στην επιφάνεια της γειτονικής Αφροδίτη, το μαρτύριο παρατείνεται: παρατηρήσεις του ευρωπαϊκού δορυφόρου Venus Express δείχνουν ότι η διάρκεια της μέρας έχει αυξηθεί τα τελευταία 16 χρόνια.

O δεύτερος πλησιέστερος στον Ήλιο πλανήτη ήταν γνωστό ότι περιστρέφεται εξαιρετικά αργά γύρω από τον άξονά του: μια μέρα στην Αφροδίτη διαρκεί όσο 243 μέρες στη Γη.

Οι πλανητολόγοι νόμιζαν ότι γνώριζαν με ακρίβεια την ταχύτητα περιστροφής από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η αμερικανική αποστολή Magellan μέτρησε την ταχύτητα με την οποία φαινόταν να κινούνται μεγάλα χαρακτηριστικά στην επιφάνεια του πλανήτη.

Τώρα, οι παρατηρήσεις του Venus Express ανατρέπουν τα δεδομένα. Ερευνητές του Παρατηρητηρίου των Παρισίων εξέτασαν δεδομένα από το φασματόμετρο VIRTIS του δορυφόρου, το οποίο διαπερνά τα βαριά σύννεφα της Αφροδίτης για να σαρώσει την επιφάνειά της.

Όπως έδειξε η ανάλυση, τα μεγάλα χαρακτηριστικά της επιφάνειας βρισκόταν 20 ολόκληρα χιλιόμετρα πιο πίσω από το αναμενόμενο για οποιαδήποτε χρονική στιγμή της ημέρας.

Αυτό σημαίνει ότι η περίοδος περιστροφής του πλανήτη έχει αυξηθεί κατά 6,5 γήινα λεπτά τα τελευταία 16 χρόνια.

Παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα στην επιθεώρηση Icarus, οι ερευνητές διαβεβαιώνουν ότι δεν έχουν κάνει λάθος στους υπολογισμούς: «Αφότου αποκλείσαμε πιθανές πηγές σφάλματος, καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η διάρκεια της ημέρας στην Αφροδίτη πρέπει να έχει αλλάξει» γράφουν.

Όπως σχολίασε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Πιέρ Ντροσάρ, μέλος της ερευνητικής ομάδας, η εκτιμώμενη διαφορά των 6,5 λεπτών «είναι τεράστια σε αστρονομική κλίμακα».

Πώς γίνεται όμως να έχει επιβραδυνθεί η περιστροφή του πλανήτη; Η καλύτερη υπόθεση που έχουν να διατυπώσουν οι ερευνητές είναι ότι η ατμόσφαιρα του πλανήτη φρενάρει την περιστροφή του εδάφους λόγω των δυνάμεων τριβής.

Το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να ακούγεται τραβηγμένο, όμως η ατμόσφαιρα της Αφροδίτης δεν είναι αυτό που γνωρίζουμε από τη Γη: έχει πάχος 100 χιλιόμετρα, είναι γεμάτη πυκνά σύννεφα διοξειδίου του άνθρακα και θειικού οξέος, και μαστίζεται από ακατάπαυστους ανέμους που κινούνται με 350 χιλιόμετρα την ώρα.

Στο επίπεδο του εδάφους, η θερμοκρασία ξεπερνά τους 400 βαθμούς και η ατμοσφαιρική πίεση είναι 92 φορές μεγαλύτερη από τη Γη, ισοδύναμη με την πίεση που θα δεχόταν κάποιος 900 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Στην Αφροδίτη, οι τριβές ανάμεσα στην πυκνή ατμόσφαιρα και την επιφάνεια είναι προφανώς μεγάλες. Ακόμα και στη Γη, όμως, η αλληλεπίδραση ανάμεσα στην ατμόσφαιρα και το έδαφος μπορεί να επηρεάσει την ταχύτητα περιστροφής.

«Ένα φαινόμενο φρεναρίσματος λόγω της ατμόσφαιρας συμβαίνει ενίοτε και στη Γη, η διαφορά όμως [στη διάρκεια της ημέρας] περιορίζεται σε λίγα δέκατα του δευτερολέπτου και δεν γίνεται αντιληπτή» σχολιάζει ο Δρ Ντροσάρ.

Επισήμανε επίσης ότι η διάρκεια της ημέρας στον γειτονικό πλανήτη μάλλον δεν θα αυξάνεται επ΄αόριστον, αλλά θα αρχίσει κάποια στιγμή να μειώνεται: «Θεωρητικά μοντέλα υποδεικνύουν ότι πιθανότατα πρόκειται για κυκλικό φαινόμενο. Αν η ατμόσφαιρα επιταχυνθεί, ο πλανήτης επιβραδύνεται. Στη συνέχεια η ενέργεια αρχίζει να ακολουθεί την αντίστροφη πορεία, σαν να πρόκειται για εκκρεμές».

Πηγή

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου