Δευτέρα 21 Νοεμβρίου 2011

Tα νετρίνα στο CERN επιμένουν να κινούνται ταχύτερα από το φως

Ξύνουν τα κεφάλια τους οι φυσικοί

Δέσμες νετρονίων κινήθηκαν σε μια υπόγεια διαδρομή 730 χιλιομέτρων, από τη Γενεύη στο Γκραν Σάσο (Φωτογραφία: Associated Press) 
Δέσμες νετρονίων κινήθηκαν σε μια υπόγεια διαδρομή 730 χιλιομέτρων, από τη Γενεύη στο Γκραν Σάσο

Τα νετρίνα επιμένουν να κινούνται ταχύτερα από το φως στο τούνελ του πειράματος OPERA σε πείσμα των «διαφωνούντων». Οι νέες πιο «ενισχυμένες» μετρήσεις που έγιναν στον επιταχυντή του CERN επιβεβαίωσαν τας αρχικά αποτελέσματα, τα οποία φαίνονται σιγά σιγά να χάνουν τον «απίστευτο» χαρακτήρα τους και να παγιώνονται όλο και περισσότερο.

Η παρατήρηση στις 22 Σεπτεμβρίου ότι τα υποατομικά σωματίδια μπορούν να ξεπεράσουν - έστω και για 60 νανοδευτερόλεπτα - την ταχύτητα του φωτός, αψηφώντας τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Αϊνστάιν αναστάτωσε την επιστημονική κοινότητα προκαλώντας έντονες αντιπαραθέσεις και αμφισβητήσεις. Ακόμη και ορισμένα μέλη της ίδιας της ερευνητικής ομάδας είχαν προτιμήσει να μην συνυπογράψουν τη σχετική ανακοίνωση διατηρώντας ορισμένες επιφυλάξεις.

Ύστερα από τις τελευταίες μετρήσεις ωστόσο οι ερευνητές δηλώνουν πλέον βέβαιοι για τα αποτελέσματά τους. Τόσο ώστε να τα υποβάλουν προς αξιολόγηση προκειμένου να δημοσιευθούν σε ευρωπαϊκή επιστημονική επιθεώρηση, τη φορά αυτή με την υπογραφή περισσότερων μελών της ομάδας.

Μικρότερες δέσμες

Οι περισσότερες αντιρρήσεις που είχαν εκφραστεί για τα πρώτα αποτελέσματα είχαν επικεντρωθεί σε δύο κυρίως σημεία. Το ένα αφορούσε το περιθώριο λάθους των στατιστικών αναλύσεων. Το δεύτερο αφορούσε το γεγονός ότι, επειδή τα νετρίνα κινούνταν σε μακρές (σχετικά μεγάλης διάρκειας) δέσμες, δεν μπορούσε να εξακριβωθεί με απόλυτη βεβαιότητα αν τα σωματίδια που έφθαναν στο «τέρμα» της διαδρομής στο Γκραν Σάσο ήταν τα ίδια με εκείνα που είχαν ξεκινήσει από την «αφετηρία» στη Γενεύη.

Στη δεύτερη σειρά πειραμάτων, που διεξήχθησαν από την 21η Οκτωβρίου ως τις 6 Νοεμβρίου, οι ερευνητές μείωσαν τη διάρκεια των δεσμών προσδίδοντας μεγαλύτερη ακρίβεια. Οι 20 συγκρούσεις που παρακολούθησαν μπορεί να ωχριούν αριθμητικά μπροστά στις 16.000 που είχαν καταγραφεί στα τρία χρόνια του αρχικού πειράματος, είναι όμως πολύ πιο «σίγουρες». Και επιβεβαιώνουν όλες τις προηγούμενες.

Επίσης τα μέλη της ερευνητικής ομάδας ήλεγξαν ξανά τις στατιστικές τους αναλύσεις και επιβεβαίωσαν ότι το περιθώριο λάθους είναι ακριβώς 10% -τόσο δηλαδή ώστε να είναι αποδεκτό. Οι δυο αυτές επιβεβαιώσεις προσδίδουν νέο κύρος στα αποτελέσματα του OPERA.

Αξιόπιστο τεστ συνέπειας

«Μετρήσεις οι οποίες είναι τόσο λεπτές και έχουν τόσο βαθιές επιπτώσεις στη Φυσική απαιτούν εξαιρετικά εξονυχιστική επανεξέταση» δήλωσε με ανακοίνωσή του ο Φερνάντο Φερόνι, πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής της Ιταλίας, ενός από τους φορείς που συμμετέχουν στο πείραμα.

«Το πείραμα OPERA, χάρη σε μια ειδικά προσαρμοσμένη δέσμη ακτίνων πραγματοποίησε ένα σημαντικό τεστ συνέπειας του αποτελέσματός του» συμπλήρωσε ο φυσικός, προσθέτοντας: «η θετική έκβαση αυτού του τεστ μας κάνει πιο σίγουρους για το αποτέλεσμά μας, αν και η τελική λέξη θα ειπωθεί μόνον αν ανάλογα τεστ γίνουν σε άλλους επιταχυντές».

Η νέα «σιγουριά» για τα αποτελέσματα του πειράματος είναι έκδηλη και στο γεγονός ότι αυτή τη φορά τα αποτελέσματα συνυπογράφονται και από μέλη της ερευνητικής ομάδας που αρχικά είχαν εκφράσει επιφυλάξεις.

«Η μέτρηση φαίνεται αξιόπιστη» δήλωσε ένας εξ αυτών, ο Λούκα Στάνκο του Εθνικού Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής της Ιταλίας, μιλώντας στο περιοδικό «New Scientist». «Δεχθήκαμε πολλές επικρίσεις και οι περισσότερες από αυτές καταρρίπτονται» τόνισε ο φυσικός, προσθέτοντας ωστόσο ότι, αν και υπέγραψε το προσχέδιο της μελέτης, εξακολουθεί να πιστεύει ότι η δημοσίευσή της πριν από τη διεξαγωγή άλλων πειραμάτων είναι πρόωρη.

Πηγή

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου