Ταξιδεύοντας στα νοερά μονοπάτια της μνήμης

Οι νευροεπιστήμονες του πανεπιστημίου του Princeton έχουν αναπτύξει ένα νέο τρόπο να παρακολουθούν τις νοητικές διαδικασίες αυτών που θυμούνται γεγονότα του παρελθόντος, διαδικασία η οποία ονομάστηκε: «Διανοητικό ταξίδι στο χρόνο».
Τα αποτελέσματα των ερευνών (τεύχος 23 - Δεκέμβριος 2006 Science) θα βοηθήσουν στην προσπάθεια να μάθουμε περισσότερα πράγματα σχετικά με το πώς οι άνθρωποι καταδύονται στα σκοτεινά ορυχεία της μνήμης αντλώντας στοιχεία από αυτά, καθώς επίσης θα συμβάλλουν στην εύρεση μεθόδων για την αντιμετώπιση σημαντικών εγκεφαλικών διαταραχών όπως η νόσος του Alzheimer.

Οι ερευνητές παρουσίασαν σε εννέα συμμετέχοντες μια σειρά εικόνων και μετά τους ζήτησαν να θυμηθούν τι είχαν δει. Με την εφαρμογή ενός αυτοματοποιημένου προγράμματος αναγνώρισης μοτίβου των δεδομένων, που προκύπτουν από την εγκεφαλική ανίχνευση, οι ερευνητές ήταν σε θέση να δείξουν ότι η εγκεφαλική κατάσταση των συμμετεχόντων, σταδιακά ευθυγραμμίστηκε με την εγκεφαλική κατάσταση που υπήρχε σ' αυτούς, όταν μελέτησαν αρχικά τις εικόνες. Αυτό ενισχύει τη θεωρία, ότι η ανάκληση των μνημονικών καταγραφών, μοιάζει με ένα νοητικό ταξίδι στο χρόνο.
Επιπρόσθετα, μετρώντας τις αλλαγές, σχετικά με το πόσο καλά μπορούσαν οι συμμετέχοντες, να επανακτήσουν τις εικόνες που είχαν στη μνήμη τους, οι επιστήμονες ήταν σε θέση να προβλέψουν, πια εικόνα θα ανακαλέσουν στη συνέχεια, λίγα δευτερόλεπτα πριν το ανακαλέσουν οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στο πείραμα.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τον Kenneth Norman, έναν βοηθό καθηγητή της ψυχολογίας, και τον Sean Polyn, που πήρε το 2005 Ph.D στην ψυχολογία από το πανεπιστήμιο του Princeton και που είναι τώρα μεταδιδακτορικός ερευνητής του πανεπιστημίου της Pennsylvania. Συνεργάστηκαν με τον Jonathan Cohen, διευθυντή του κέντρου μελέτης για τον εγκέφαλο, το νου και τη συμπεριφορά στο Princeton και με τον Vaidehi Natu, ερευνητή στο εργαστήριο του Kenneth Norman.
«Όταν προσπαθείτε να θυμηθείτε κάτι που συνέβη στο παρελθόν, αυτό που κάνετε είναι να προσπαθείτε να επανέρθετε στην εγκεφαλική κατάσταση που είχατε όταν έγινε το γεγονός» λέει ο Norman. «Εάν μπορείτε να επανέλθετε στη νοητική κατάσταση που είχατε κατά τη διάρκεια του γεγονότος που προσπαθείτε να θυμηθείτε, αυτό θα επιτρέψει να θυμηθείτε συγκεκριμένες λεπτομέρειες. Οι τεχνικές που χρησιμοποιήσαμε σε αυτήν την μελέτη, μας επιτρέπουν να συλλάβουμε για κάθε στιγμή, πόσο καλά μπορούν οι εξεταζόμενοι να ανακτήσουν την εγκεφαλική απεικόνιση του αρχικού γεγονότος».
Στο πείραμα, οι συμμετέχοντες μελέτησαν συνολικά 90 εικόνες σε τρεις κατηγορίες - διάσημες προσωπικότητες, γνωστές τοποθεσίες και κοινά αντικείμενα - και προσπάθησαν έπειτα να θυμηθούν τις εικόνες. Ο Norman και οι συνάδελφοί του χρησιμοποίησαν το fMRI (σκάνερ λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης: functional magnetic resonance imaging scanner) του Princeton για να φωτογραφίσουν τα μοτίβα εγκεφαλικής δραστηριότητας, καθώς οι συμμετέχοντες στο πείραμα μελετούσαν τις εικόνες.
Στη συνέχεια, προγραμμάτισαν κατάλληλα έναν υπολογιστή, ώστε να διακρίνει μεταξύ των εγκεφαλικών μοτίβων που αντιστοιχούσαν στις εικόνες προσώπων, τοποθεσιών και αντικειμένων.
Το πρόγραμμα του υπολογιστή χρησιμοποιήθηκε, για να ανιχνεύσει την εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων καθώς θυμόντουσαν τις εικόνες, ώστε να διαπιστώσει πόσο ταίριαζε η εγκεφαλική αυτή δραστηριότητα με αυτήν, της αρχικής θέασης των εικόνων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως εγκεφαλικά μοτίβα συγκεκριμένων κατηγοριών όπως πρόσωπα, άρχισαν να εμφανίζονται περίπου 5 δευτερόλεπτα πριν τα θυμηθούν οι άνθρωποι που εξετάζονταν, πράγμα που υποδηλώνει πως οι εξεταζόμενοι έφερναν αρχικά στο νου τους τις γενικές ιδιότητες της εικόνας, ώστε να θυμηθούν στη συνέχεια και τις λεπτομέρειες.
«Αυτό που μάθαμε όλα αυτά τα χρόνια, είναι ότι αυτό που σου δίνει η μνήμη, εξαρτάται από το πώς τη χειρίζεσαι. Εάν μπορείς να τη χειριστείς με έναν τέλειο τρόπο, μπορείς να θυμηθείς πράγματα, που δεν είχες καν ιδέα ότι υπήρχαν στο μυαλό σου», λέει ο Norman. «Η μέθοδος αυτή, μας δίνει τη δυνατότητα να δούμε τον τρόπο, που οι άνθρωποι που εξετάζουμε χρησιμοποιούν τη μνήμη τους, πράγμα που με τη σειρά του μας δίνει μια δυνατότητα να προβλέψουμε, τι θα θυμηθούν οι άνθρωποι αυτοί. Ελπίζουμε πως μακροπρόθεσμα αυτή η μελέτη θα βοηθήσει τους ψυχολόγους να αναπτύξουν καλύτερες θεωρίες, σχετικά με τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι για να θυμηθούν, αλλά και να βρούμε τρόπους για να κάνουμε τον τρόπο που ο άνθρωπος θυμάται, πιο αποτελεσματικό».

Έτσι, για άλλη μια φορά η επιστήμη έρχεται να ξανά - ανακαλύψει, αυτό που για αρχαιότερες γενιές ήταν μία αναμφίβολη πραγματικότητα. Αυτό, που έκανε εκατοντάδες ποιητές της προκλασσικής εποχής, να θυμούνται απέξω τα ομηρικά έπη, ή ακόμα και οι στρατηγικές που εισήγαγε ο Τζορντάνο Μπρούνο και ο Τζούλιο Καμίλλο, ως τρόπους για να μπορούμε να ταξιδέψουμε πίσω στο δικό μας χρόνο: Τη μνημοτεχνική.

Πηγή

Posted in: Άνθρωπος, επιστήμη, Ψυχολογία