Δαπανώντας ένα εκατ. δολάρια, επιστήμονες από όλο τον κόσμο ένωσαν τις δυνάμεις τους και έφτιαξαν τον Ρεξ προκειμένου να αποδείξουν πόσο κοντά βρίσκεται η επιστήμη στη μίμηση του ανθρώπινου σώματος – ή του Θεού
Εργαζόμενοι μεταφέρουν τον δίμετρο Ρεξ στο Μουσείο Επιστημών, στην καρδιά του Λονδίνου
Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε το όνομα Ρεξ; Αν απαντήσατε «μουσική σκηνή στην Πανεπιστημίου» ή «τυραννόσαυρος», μάλλον θα χρειαστεί να αναθεωρήσετε σύντομα: ο Ρεξ είναι ο πρώτος πλήρως βιονικός άνθρωπος, ένα ανθρωποειδές που αποτελείται από ηλεκτρομηχανικά μέρη και είναι ό,τι πιο κοντινό σε άνθρωπο έχουν δημιουργήσει μέχρι σήμερα οι επιστήμονες.
Στην αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Ο άνθρωπος που στοίχισε πολλά», η οποία έκανε θραύση τη δεκαετία του '70, ο Στιβ Οστιν, ένας αστροναύτης που τραυματίζεται σοβαρά σε ατύχημα (τον οποίο υποδυόταν ο Λι Μέιτζορς), «ξαναχτίζεται» από τους επιστήμονες με την προσθήκη τεχνητών μελών. Η επέμβαση κόστισε έξι εκατ. δολάρια, εξού και ο πρωτότυπος τίτλος της σειράς «The Six Million Dollar Man».
Αυτά στην τηλεόραση. Στην πραγματικότητα, ο βιονικός άνθρωπος όχι μόνο είναι αληθινός, αλλά είναι και... φθηνότερος από τον τηλεοπτικό «εξάδελφό» του: δαπανώντας ένα εκατ. δολάρια, επιστήμονες από όλο τον κόσμο ένωσαν τις δυνάμεις τους και έφτιαξαν τον Ρεξ προκειμένου να αποδείξουν πόσο κοντά βρίσκεται η επιστήμη στη μίμηση του ανθρώπινου σώματος - ή του Θεού, όπως λένε κάποιοι, οι οποίοι κατηγορούν τους εμπνευστές του Ρεξ για «ύβριν» (όπως έγινε παλαιότερα με τους πρωτεργάτες της κλωνοποίησης), υποστηρίζοντας ότι παραβιάζουν τους νόμους της φύσης παριστάνοντας τους θεούς.
Από την κριτική δεν ξέφυγε ούτε το βρετανικό τηλεοπτικό δίκτυο Channel 4, το οποίο παρήγγειλε τη δημιουργία του Ρεξ στο πλαίσιο του επιστημονικού ντοκιμαντέρ «How To Build A Bionic Man» που προέβαλε πρόσφατα.
Είναι η πρώτη φορά που κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου βιονικός άνθρωπος. Μέχρι σήμερα, οι επιστήμονες εμφύτευαν σε ασθενείς όργανα ή προσέθεταν τεχνητά μέλη για την αποκατάσταση λειτουργιών που είχαν πάψει να επιτελούνται (έπειτα από ατυχήματα κ.ά.). Τώρα, όμως, κατάφεραν να φτιάξουν από την αρχή έναν άνθρωπο. Ή, για την ακρίβεια, κάτι σαν άνθρωπο.
Ο ύψους δύο μέτρων Ρεξ (Rex, εκ του Robotic Exoskeleton, που στα ελληνικά αποδίδεται ως ρομποτικός εξωσκελετός) είναι προϊόν της βρετανικής εταιρείας Shadow Robot Company.
Εκτός από προσθετικά χέρια και πόδια, διαθέτει καρδιά, πνεύμονες, νεφρά, πάγκρεας και σπλήνα - όλα μηχανικά. Επίσης, έχει τεχνητές αρτηρίες στις οποίες κυλά συνθετικό αίμα και μάτια που λειτουργούν με μικροτσίπ.
Ο βιονικός άνθρωπος μπορεί ακόμη και να συμμετέχει σε συζητήσεις! Μιλήστε του και θα σας ακούσει και στη συνέχεια θα σας απαντήσει, χάρη σε ένα ειδικό λογισμικό παραγωγής λόγου με το οποίο είναι εφοδιασμένος.
Πώς συγκεντρώθηκαν και πώς λειτουργούν τα μέλη του σώματός του
Για τη «γέννηση» του Ρεξ συνεργάστηκαν επιστήμονες από διάφορες χώρες του κόσμου. Τα πόδια και οι αστράγαλοί του κατασκευάστηκαν από τον καθηγητή Χιου Χερ, αμερικανό βιοφυσικό ο οποίος έχασε και τα δύο του πόδια κάνοντας ορειβασία.
Ενώ άλλα προσθετικά πόδια είναι παθητικά, τα πόδια του Ρεξ - που κοστίζουν 57.500 ευρώ - έχουν τη δυνατότητα να μιμούνται τη λειτουργία των ανθρώπινων ποδιών και να προσαρμόζονται αυτόματα σε ανώμαλο έδαφος όπως σκάλες ή ράμπες. Είναι τόσο αποτελεσματικά ώστε ο καθηγητής Χερ συνεχίζει να σκαρφαλώνει σε βουνά ακόμη και μετά το ατύχημα.
Τα χέρια του Ρεξ που κοστίζουν 34.500 ευρώ και κατασκευάστηκαν από τη σκωτσέζικη εταιρεία Touch Bionics, διαθέτουν ανεξάρτητα ελεγχόμενα δάχτυλα που επιτρέπουν στον φέροντα να πιάσει οποιοδήποτε αντικείμενο και να το χρησιμοποιήσει σαν να είχε φυσικό χέρι.
Παρουσιαστής του επίμαχου ντοκιμαντέρ στο Channel 4 ήταν ο Μπέρτολτ Μάγιερ, ελβετός ψυχολόγος που γεννήθηκε χωρίς αριστερό χέρι. Σήμερα είναι ένας από τους περίπου 2.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο που χρησιμοποιούν το βιονικό χέρι i-LIMB της Touch Bionics.
«Οταν ήμουν παιδί σιχαινόμουν να φοράω τεχνητά μέλη. Τα πλαστικά χέρια φαίνονταν ψεύτικα και οι μεταλλικοί γάντζοι φόβιζαν τους ανθρώπους. Τώρα που έβαλα αυτό το χέρι, έχω την αίσθηση ότι αποτελεί μέρος του σώματός μου. Αν δεν το φορέσω αισθάνομαι ότι κάτι μου λείπει», λέει ο Μάγιερ.
Ωστόσο, αναφερόμενος στις δυνατότητες της βιονικής, της οποίας τα επιτεύγματα απολαμβάνει, εμφανίζεται προβληματισμένος: «Είναι κάτι συναρπαστικό αλλά και λίγο τρομακτικό. Μπορεί να βρισκόμαστε στο σημείο όπου βλέπουμε τα πρώτα δείγματα των δυνατοτήτων μας να φτάσουμε πέρα από τα όρια της ανθρώπινης εξέλιξης».
Τα πρόσθετα ανθρώπινα μέλη λειτουργούν με αισθητήρες οι οποίοι αναγνωρίζουν τα σήματα που παράγονται από μυϊκές κινήσεις των ακρωτηριασμένων μελών και στη συνέχεια τα μετατρέπουν σε κίνηση.
Η βιομίμηση.
Τα νέας γενιάς τεχνητά μέλη προσαρμόζονται απευθείας στο μεταβολισμό μας: στην πραγματικότητα δεν είναι μέσα μας, αλλά γίνονται ένα με εμάς. Είναι ο ορισμός της βιομίμησης (biomimicry), νεολογισμού που αναφέρεται στην «αντιγραφή» της φύσης με στόχο την παραγωγή τεχνητών οργάνων που μιμούνται τη λειτουργία των φυσικών.
Τα παραδείγματα είναι πολλά και ενσωματώνονται όλα στον Ρεξ: ο... λονδρέζος βιονικός άνθρωπος έχει σπλήνα από μικροτσίπ, προϊόν του Πανεπιστημίου Γέιλ, η οποία χρησιμοποιεί τη νανοτεχνολογία για να αναπαραγάγει τη λειτουργία της ανθρώπινης σπλήνας.
Επιπλέον, διαθέτει τεχνητό νεφρό, που κατασκευάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, το οποίο ενσωματώνει την τεχνολογία ενός μηχανήματος αιμοκάθαρσης μεγέθους ψυγείου σε μια συσκευή μικρότερη από ένα φλιτζάνι καφέ.
Τέλος, έχει τεχνητό πάγκρεας που δημιουργήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντε Μοντφόρ του Λέστερ, το οποίο ανιχνεύει τα επίπεδα γλυκόζης του σώματος και ρυθμίζει τη διάχυση ινσουλίνης.
Εμφυτεύματα σε ασθενείς. Η χρήση αυτών των τεχνολογιών σε ανθρώπους βρίσκεται ακόμη σε πειραματικό στάδιο. Ωστόσο, η τραχεία και η καρδιά του Ρεξ έχουν εμφυτευτεί ήδη σε ασθενείς. Η τεχνητή καρδιά SynCardia Systems, η οποία λειτουργεί με μπαταρία και αποτελεί προσωρινή λύση μέχρις ότου βρεθεί συμβατό μόσχευμα, έχει εμφυτευτεί σε περισσότερους από 1.000 ανθρώπους.
«Αυτό που σήμερα ορίζουμε ως ανθρώπινο ον θα εξελιχθεί»
Ο Ρεξ προοιωνίζεται ένα μέλλον στο οποίο τα τεχνητά μέλη θα είναι καλύτερα από αυτά με τα οποία γεννιόμαστε.
«Αυτό που σήμερα ορίζουμε ως ανθρώπινο ον θα εξελιχθεί. Η αντίληψή μας για το τι συνιστά ανθρώπινο είδος πρόκειται να αλλάξει» λέει η Λινγκ Λι, υπεύθυνη της έκθεσης «Who Am I?» στο Μουσείο Επιστήμης του Λονδίνου.
Στην ταινία του Κορεάτη Παρκ Τσαν-Γουκ «I'm a cyborg but that's OK», μια γυναίκα αυτοτραυματίζεται, πιστεύοντας ότι είναι cyborg (σ.σ. όντα με συνδυασμό φυσικών και τεχνητών μελών) και εισάγεται σε ψυχιατρείο. Ορισμένοι πιστεύουν ότι στο μέλλον δεν πρόκειται να σας πουν τρελούς αν πιστέψετε κάτι τέτοιο. Πολύ απλά, διότι θα είναι αλήθεια!
«Σε 50 χρόνια, αυτό που ονομάζουμε κανονικό μπορεί να είναι πολύ, πολύ cyborg. Οπως σήμερα σχεδόν κανείς δεν θα έβγαινε από το σπίτι του χωρίς μια συσκευή που στέλνει e-mail ή μπαίνει στο Ιντερνετ (σ.σ. δηλαδή τα κινητά τηλέφωνα), έτσι στο μέλλον δεν θα βγαίνει κανείς χωρίς να έχει μαζί του τουλάχιστον δύο καρδιές ή ένα εφεδρικό νεφρό!» υποστηρίζει ο Ριτς Γουόκερ, από την εταιρεία Shadow Robot Company.
Μέχρι να έρθει εκείνη η ημέρα, ας αρκεστούμε στον Ρεξ, ο οποίος θα εκτίθεται στο Μουσείο Επιστήμης του Λονδίνου έως τις 11 Μαρτίου.
Οι ενστάσεις.
Ο βιονικός άνθρωπος Ρεξ κατασκευάστηκε κατά παραγγελία του βρετανικού τηλεοπτικού δικτύου Channel 4, το οποίο γύρισε ένα ντοκιμαντέρ για να διερευνήσει πόσο έχουν προοδεύσει η τεχνολογία και η επιστήμη.
Ωστόσο, η δημιουργία του εγείρει πολλά ηθικά διλήμματα. Είναι πιθανό η επιστήμη να είναι σύντομα σε θέση όχι μόνο να αντικαταστήσει τα μέλη του ανθρώπινου σώματος που λείπουν, αλλά και να τα βελτιώσει. Πόσο ηθικό είναι αυτό;
«Μιλάμε για το σώμα μας. Υπάρχει ο κίνδυνος να μεταλλαχθεί η ανθρώπινη φύση• να δημιουργήσουμε ένα νέο είδος που στο τέλος θα μας δαγκώσει. Κάτι παρόμοιο με τον μύθο του Φρανκενστάιν, όπου το πλάσμα που δημιουργήσαμε γίνεται καταστροφικό και ανεξέλεγκτο» προειδοποιεί, μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Μέιλ», ο Τζορτζ Ανας, καθηγητής Βιοηθικής και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης.
Πηγη