Χημικές και δομικές τροποποιήσεις στην αλυσίδα του DNA ρυθμίζουν την έκφρασξ των γονιδίων
Η ανάλυση των χημικών «διακοπτών» οι οποίοι ρυθμίζουν τη λειτουργία του γονιδιώματος και εμπλέκονται σε πολλές ασθένειες είναι το αντικείμενο του μεγαλύτερου ερευνητικού προγράμματος που υλοποιεί ο τομέας Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Με το πρόγραμμα Blueprint, το οποίο έχει προϋπολογισμό 30 εκατ. ευρώ και ξεκινά την επόμενη εβδομάδα, η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται σημαντικό μέλος της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ανθρώπινου Επιγονιδιώματος (IHEC).
Οι λεγόμενες επιγενετικές τροποποιήσεις είναι ένα σύνολο μεταβολών στο DNA και το τρισδιάστατο σχήμα της αλυσίδας του, μέσω των οποίων ρυθμίζεται η λειτουργία των γονιδίων καθώς ο οργανισμός αναπτύσσεται.
Για παράδειγμα, με την προσθήκη χημικών ομάδων μεθυλίου πάνω σε συγκεκριμένα γονίδια, για παράδειγμα, τα κύτταρα του ήπατος διαφοροποιούνται και εξειδικεύονται σε συγκεκριμένες λειτουργίες. Άλλα γονίδια που δεν χρησιμεύουν στη λειτουργία του ήπατος μπορεί επίσης να απενεργοποιούνται μετά το «τύλιγμα» του αντίστοιχου DNA σε συμπαγείς, ανενεργές δομές.
Αν και οι περισσότερες από αυτές τις αλλαγές είναι μόνιμες, ένα μέρος της επιγενετικής πληροφορίας μπορεί να αλλάζει λόγω περιβαλλοντικών μεταβολών ή λόγω ασθενειών όπως ο καρκίνος.
Μέχρι σήμερα, όμως, λίγα είναι γνωστά για το πώς η επιγενετική πληροφορία ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Και η μελέτη του ρόλου του επιγονιδιώματος στις ασθένειες είναι ακόμα δύσκολη, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν δεδομένα αναφοράς από υγιείς ανθρώπους.
Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Blueprint θα βοηθήσει τώρα να αλλάξει η κατάσταση. Όπως εξηγεί ο δικτυακός τόπος του περιοδικού Nature, συνολικά 41 ερευνητικοί φορείς στην Ευρώπη θα προσφέρουν τουλάχιστον 100 από τα 1.000 επιγονιδιώματα που στοχεύει να ολοκληρώσει η κοινοπραξία IHEC έως το 2020.
Η προσπάθεια θα εστιαστεί στο επιγονιδίωμα των κυττάρων του αίματος, και αυτό για τρεις λόγους: Πρώτον, πολλά διαγνωστικά τεστ πραγματοποιούνται σε δείγματα αίματος. Δεύτερον, το αίμα αποτελείται από κύτταρα σε διάφορα στάδια ωρίμανσης, και αυτό θα διευκολύνει το ρόλο του επιγονιδιώματος στην ανάπτυξη των κυττάρων. Τρίτον, τέλος, το αίμα χρησιμοποιείται σε αναλύσεις του ανθρώπινου γονιδιώματος.
Κάθε επιγονιδίωμα που παράγει το πρόγραμμα πρέπει να συνοδεύεται από το αντίστοιχο γονιδίωμα.
Εκτός από τα επιγονιδιώματα 60 διαφορετικών κυττάρων του αίματος, το πρόγραμμα θα δώσει επίσης επιγονιδιώματα αναφοράς για 60 είδη καρκινικών κυττάρων, τα οποία θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμο εργαλείο για νέες θεραπείες.
Το πρόγραμμα θα εξετάσει επίσης σε πειραματόζωα πόση από την επιγενετική πληροφορίας κληρονομείται.
Πηγή
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου