Όλες οι ανθρώπινες κοινωνίες έχουν κάποια φαινόμενα τα οποία μπορούν να περιγραφούν με τον όρο θρησκεία. Είναι δύσκολο να κατανοήσουμε γιατί η θρησκεία έχει διεισδύσει τόσο πολύ στην ανθρώπινη κουλτούρα. Μερικές θεωρίες αναφέρουν ότι η θρησκεία είναι ένα παραπροϊόν της εξέλιξης αλλά παρόλα αυτά κανένα άλλο ζωικό είδος δεν έχει αναπτύξει κάτι το οποίο θα μπορούσε - έστω και προσεγγιστικά - να παρομοιαστεί με αυτό που χαρακτηρίζεται από την ανθρωπολογία ως θρησκεία.
Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα πιο κοινωνικά ζώα, οι άνθρωποι είναι αρκετά καλοί στο να δημιουργούν και να διατηρούν σχέσεις με 'οντότητες' πέραν της υλικής υπόστασης. Από την παιδική ηλικία οι άνθρωποι είναι ικανοί στο να δημιουργούν μακροχρόνιες, σταθερές και σημαντικές κοινωνικές σχέσεις με φανταστικούς χαρακτήρες, φανταστικούς φίλους και υπερήρωες. Επομένως, δεν είναι δύσκολο για τον άνθρωπο να φανταστεί έναν θεό που, αν και αόρατος και άυλος, είναι με κάποιον τρόπο παρών στην ζωή του. Οι θρησκευτικές πεποιθήσεις στηρίζονται σε σιωπηρές παραδοχές και όταν οι άνθρωποι δηλώσουν την πίστη τους σε κάποια συγκεκριμένη πεποίθηση, αποδέχονται ισχυρισμούς για τους οποίους δεν υπάρχει καμία απόδειξη. Σε αντίθεση με τις συνειδητές πεποιθήσεις, οι οποίες διαφέρουν σημαντικά από παράδοση σε παράδοση, αυτού του είδους οι σιωπηρές παραδοχές σχετικά με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις είναι σε μεγάλο βαθμό ίδιες σε όλες τις θρησκείες.
Οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την επεξεργασία των θρησκευτικών γνώσεων μπορούν να μελετηθούν με την χρήση σύγχρονων τεχνικών νευροαπεικόνισης. Έγιναν πειράματα ώστε να βρεθούν τα ψυχολογικά στοιχεία που υπόκεινται των θρησκευτικών πεποιθήσεων και να εκτιμηθεί η νευρολογική τους βάση. Αυτές οι μελέτες υποστηρίζουν την άποψη ότι δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη περιοχή στον ανθρώπινο εγκέφαλο για την θρησκεία. Η θρησκευτικότητα είναι ενσωματωμένοι στις γνωστικές μας διεργασίες και χρησιμοποιεί τα ίδια εγκεφαλικά δίκτυα που χρησιμοποιούνται στις διάφορες κοινωνικές και συναισθηματικές αλληλεπιδράσεις. Η κατανόηση της θρησκείας πιθανότατα διαμορφώθηκε ως ένας μοναδικός συνδυασμός αρκετών και εξελικτικά σημαντικών γνωστικών διαδικασιών. Οι άνθρωποι τείνουν προς την θρησκευτική πίστη εξαιτίας αυτών των ιδιαιτεροτήτων. Επομένως, η θρησκευτική σκέψη φαίνεται πως είναι ο δρόμος της μικρότερης αντίστασης για τα γνωστικά μας συστήματα και είναι μια συνέπεια του να έχουμε ένα απολύτως ανθρώπινο είδος εγκεφάλου.
Αντιθέτως, ο ανθρώπινος εγκέφαλος κατανοεί δυσκολότερα την αθεΐα, η οποία είναι γενικότερα το αποτέλεσμα μιας εσκεμμένης προσπάθειας ενάντια στις φυσικές γνωστικές μας διαθέσεις και συνεπώς μια ιδεολογία που διαδίδεται πιο δύσκολα. Επομένως, δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι παρόλο που η αθεΐα είναι πιο ελκυστική εξαιτίας της λογικής που την διέπει, έχει λίγους οπαδούς.
Ενδεχομένως η ικανότητα για θρησκευτική σκέψη, και όχι κάποια συγκεκριμένη θρησκεία στο τωρινό κοινωνικοπολιτικό της πλαίσιο, να παρείχε κάποια χρήσιμα οφέλη στους προγόνους μας κατά την διάρκεια της εξέλιξης. Η θρησκεία μπορεί να προκαλέσει ποικίλα και έντονα συναισθήματα, τα οποία μπορούν πλέον να μελετηθούν πειραματικά. Οι νευροεπιστήμες προσπαθούν να παράσχουν κάποιες πρακτικές εξηγήσεις όσον αφορά το σύνθετο φαινόμενο το οποίο ονομάζεται θρησκεία, η οποία συνεχίζει να κυριαρχεί τόσο στις προσωπικές όσο και στις πολιτικές απόψεις της σύγχρονης κοινωνίας και είναι σχεδόν απίθανο ότι η όποια κατανόηση των αιτίων για την θρησκευτική πίστη στον άνθρωπο θα υπονομεύσει την επίδραση της θρησκείας στη ζωή μας.
Μετάφραση - Απόδοση: Γιώργος Καπετανάκης, για το ESOTERICA.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου