Τι κάνουμε όταν πιάνει φωτιά στον 40ό όροφο;

Ποια είναι τα συστήματα πυρόσβεσης στους ουρανοξύστες και πόσο ασφαλείς είναι όσοι ζουν ή εργάζονται εκεί;

 

«Γιανγκέν, γιανγκέν» φώναζαν στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες πόλεις στα παράλια όταν έπιανε κανένα σπίτι φωτιά τις εποχές πριν από τη Μικρασιατική Καταστροφή, και αμέσως πετάγονταν έξω τα παλικάρια με τα παντελόνια ως το γόνατο και τις τουλούμπες, τις βαριές υδραντλίες στις πλάτες τους, για να σώσουν ό,τι ήταν δυνατόν από ένα σπίτι, συνήθως ξύλινο, που το κατέτρωγε η φωτιά.

Γιανγκέν, δηλαδή πυρκαγιά και μάλιστα μεγάλη, είχαμε και την περασμένη Τρίτη το πρωί στο Σισλί, μια συνοικία της Κωνσταντινούπολης, όταν ο ουρανοξύστης του κ. Αντνάν Πολάτ με τα 42 του πατώματα και τα 152 μέτρα ύψος τυλίχτηκε από κάτω ως επάνω στις φλόγες. Εκείνη τη στιγμή υπολόγιζαν ότι κάπου 1.500 άνθρωποι πρέπει να βρίσκονταν μέσα στο κτίριο. Οπως ανακοινώθηκε μετά, η φωτιά ξεκίνησε από βλάβη στην περιοχή των μηχανημάτων κλιματισμού.

Πυρκαγιά σε ουρανοξύστη

Το κτίριο αυτό της Κωνσταντινούπολης, που κατασκευάστηκε πριν από περίπου δέκα χρόνια και ήταν γνωστό για την πολυτέλειά του, στέγαζε όχι μόνο γραφεία αλλά και κατοικίες. Αλλο ένα δείγμα της τάσης να απλώνονται τα κτίρια σε ύψος όταν η τιμή της γης γίνεται δυσβάστακτα μεγάλη. Αλλά από τον καιρό που φτιάχτηκαν οι πρώτοι ουρανοξύστες είχαμε και το πρόβλημα ως προς το πώς σβήνουμε μια φωτιά στον τεσσαρακοστό ή στον εβδομηκοστό όροφο. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το 1985 ως το 2002, 1.600 άτομα βρήκαν τον θάνατο και 20.000 τραυματίστηκαν σε 385.000 πυρκαγιές υψηλών κτιρίων. Μετά και την κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων το 2001 πολλοί που είχαν σχέση με την πυρόσβεση άρχισαν να ζητούν διαφορετική αντιμετώπιση των πυρκαγιών σε ό,τι αποκαλείται «υψηλό κτίριο» (ο κάπως αστείος όρος skyscraper, δηλαδή ουρανοξύστης, στην αμερικανική Νομοθετική Πράξη Υπεράσπισης των κτιρίων αυτών θεωρείται ισοδύναμος με τους όρους high-rise και tall building). Και υψηλό κτίριο θεωρείται αυτό που έχει περισσότερους από 24 ορόφους. Τα κτίρια αυτά κατασκευάζονται με χαλύβδινους σκελετούς, συνήθως έναν βασικό εξωτερικό και επάνω σε αυτόν «βιδώνονται» οι όροφοι ή στο εσωτερικό του αναπτύσσονται κάθετα άλλα συγκροτήματα.

Βασικό θέμα που θα καθορίσει το ύψος είναι και ο αριθμός των ανελκυστήρων! Διότι όσο μεγαλώνει το ύψος αυξάνεται η ανάγκη για πιο πολλούς ανελκυστήρες, οι οποίοι όμως απαιτούν περισσότερο χώρο. Ετσι φθάνουμε στο σημείο να δημιουργούνται σε ενδιάμεσους ορόφους σημεία μεταφόρτωσης των «επιβατών». Η αύξηση όμως του αριθμού των ορόφων δημιουργεί τεράστια προβλήματα στους πυροσβέστες. Πώς να φθάσουν εκεί πάνω φορτωμένοι με σωλήνες, φιάλες οξυγόνου και άλλον βαρύ εξοπλισμό; Οι αρχιτέκτονες προσπαθούν να λύσουν το πρόβλημα με αισθητήρες που δίνουν σήμα σε υπολογιστές για πιθανή εμφάνιση φωτιάς ώστε να ανοίξουν ειδικοί κρουνοί και πίδακες νερού και να κατακλύσουν την επίμαχη περιοχή. Ενα μεγάλο όμως πρόβλημα παρουσιάζεται με τους ενοίκους που εγκλωβίζονται επάνω από τους ήδη καιόμενους ορόφους.

Τα σταγονίδια καλύτερα απ' το νερό

Επειδή υπάρχει πλέον κάτι σαν πυρετός για το ποιος θα κατασκευάσει το υψηλότερο κτίριο, φυτρώνουν κυριολεκτικά τεράστιες κατασκευές σε διάφορα μέρη του κόσμου. Κίνα, Λονδίνο, Μαλαισία, Γερμανία, Σικάγο, Ντουμπάι έχουν τους δικούς τους κολοσσούς. Αυξάνονται όμως και οι απαιτήσεις για την ασφάλεια των ενοίκων. Αυτή τη στιγμή λοιπόν το σύστημα με τους πίδακες νερού που ξεκινούν μόλις κάποιος αισθητήρας δώσει το σύνθημα θεωρείται ξεπερασμένο. Διότι έχει βγει πλέον το επόμενο που κάνει ψεκασμό με πολύ λεπτά σταγονίδια νερού. Αυτό, όσο περίεργο και αν ακούγεται, είναι πιο αποτελεσματικό, αφού σε μια πυρκαγιά απαιτούνται δύο πράγματα: να πέσει η θερμοκρασία στον χώρο και να περιοριστεί το οξυγόνο. Τα σταγονίδια σε σχέση με τον πίδακα νερού, επειδή είναι πολύ πιο λεπτά, δημιουργούν μια μεγαλύτερη υγρή επιφάνεια και αυτό επιτρέπει να εξατμίζεται μεγαλύτερη ποσότητα νερού, ελαττώνοντας τη θερμική ενέργεια, άρα και τη θερμοκρασία του χώρου. Ενώ οι ατμοί που δημιουργούνται περιορίζουν και την ποσότητα οξυγόνου ανά μονάδα όγκου. Επιπλέον, στα υψηλής πίεσης συστήματα (μεγαλύτερη από 500 psi) καταναλώνεται μικρότερη ποσότητα νερού, χρησιμοποιούνται ανοξείδωτοι σωλήνες σε αντίθεση με τα συστήματα πίδακα, δεν κατακλύζεται ο χώρος με πολλά νερά, έχουμε λιγότερες καταστροφές και μικρότερο χρόνο επαναφοράς του σε λειτουργία.

Τα «ακίνητα» ελικόπτερα

Ωστόσο για το καλό των ενοίκων αλλά και των πυροσβεστών, που πολλές φορές κλείνονται μέσα στους ανελκυστήρες προσπαθώντας να φθάσουν ως τους καιόμενους ορόφους, θα πρέπει στην ταράτσα των κτιρίων να έχει διαμορφωθεί χώρος κατάλληλος για να φθάνει ως εκεί ελικόπτερο. Και όχι όποιο ελικόπτερο να 'ναι. Υπάρχουν ειδικά κατασκευασμένα σκάφη για την καταπολέμηση της φωτιάς σε τέτοια κτίρια (όπως, π.χ., το ρωσικό Ka-32A11BC). Διαθέτουν δύο έλικες που περιστρέφονται στον ίδιο άξονα με διαφορετική συχνότητα για να μπορούν να στέκονται στον αέρα σχεδόν ακίνητα σε όποιο σημείο απαιτείται ανεξάρτητα αν δημιουργούνται γύρω τους στρόβιλοι από τον ανερχόμενο θερμό αέρα, ενώ τα συμβατικά ελικόπτερα δεν θα ήταν δυνατόν να πλησιάσουν καν. Μπορούν επίσης να εκτοξεύουν οριζόντια το νερό πλησιάζοντας πολύ κοντά στα κτίρια (ενώ δεν παύουν να είναι χρήσιμα και στις δασικές πυρκαγιές).

Τα νέα σχέδια των αρχιτεκτόνων

Οπως φαίνεται στα σχέδια των αρχιτεκτόνων, πολύ σύντομα θα πρέπει να υπάρχουν ακόμη:

• Ειδικά καταφύγια που θα παρεμβάλλονται ανάμεσα σε κάποιους ορόφους εξοπλισμένα με μάσκες οξυγόνου, νερό, φάρμακα και με αντοχή στη φωτιά.

• Εξωτερικοί ανελκυστήρες που θα μπορούν περνώντας από τους ορόφους να επιτρέπουν την επιβίβαση ενοίκων σε περίπτωση κινδύνου.

• Ρομποτικές συσκευές ικανές να ρίχνονται στη φωτιά χωρίς να παθαίνουν βλάβη και να επεμβαίνουν με πυροσβεστικά μέσα, νερό ή αφρό πριν από τους ανθρώπους.

• Ειδικά κατασκευασμένοι θάλαμοι με πυροσβέστες που θα μεταφέρονται από ελικόπτερα ως τις ταράτσες των κτιρίων.

• Θα γενικευτεί ίσως αυτό που έγινε στο κτίριο των «New York Times». Οπου όλος ο μεταλλικός σκελετός, όταν κατασκευάστηκε το 2007, αλείφθηκε με ειδική εποξική ουσία. Αυτή σε περίπτωση πυρκαγιάς διογκώνεται τόσο ώστε να καθυστερήσει μερικές ώρες τη φωτιά προτού αυτή φθάσει να απειλήσει το μέταλλο, δίνοντας την ευκαιρία στους ενοίκους να απομακρυνθούν και στους πυροσβέστες να επέμβουν με την όποια αντιπυρική ουσία επιλέξουν.

Ως τότε όμως όποιος βρίσκεται σε κάποιο από τα γιγαντιαία αυτά «ψηλά κτίρια» ας ρωτάει κάτω στην υποδοχή για το πώς είναι οργανωμένη η ασφάλεια του κτιρίου.

Η τουρκική περίπτωση

Παρ' όλο που και οι τουρκικές ακόμη εφημερίδες αποφεύγουν να δώσουν λεπτομέρειες και τα κείμενα όλων ακολουθώντας την ίδια γραμμή ρίχνουν ομοιόμορφα το βάρος στο ότι δεν υπήρξαν θύματα και ότι λειτούργησε εγκαίρως το σύστημα με τους αισθητήρες και τους πίδακες νερού στους ορόφους, μπορούμε να παρατηρήσουμε τα εξής:

- Πραγματικά φαίνεται ότι οι 36.000 αισθητήρες που λέγεται ότι διαθέτει το κτίριο ενεργοποιήθηκαν και το σύστημα παροχής νερού στους καιόμενους ορόφους λειτούργησε.

- Το ότι όμως μια βλάβη εκεί όπου βρίσκεται το κέντρο των μηχανημάτων κλιματισμού, στο κατώτερο τμήμα του κτιρίου, προξένησε πυρκαγιά που έφθασε ως την κορυφή της κατασκευής δείχνει ότι η μελέτη δεν είναι από τις καλύτερες.

- Το ότι εκτοξεύθηκαν προς τα έξω κομμάτια από την πρόσοψη επίσης δείχνει κακή πρόβλεψη.

- Το ότι χρησιμοποιήθηκαν οχήματα από την τουρκική Πυροσβεστική Υπηρεσία με κλίμακες που έφθαναν τα 52 μέτρα ύψος είναι δείγμα καλού σχετικά εξοπλισμού.

- Αντίθετα, η χρησιμοποίηση ελικοπτέρου με κάδο όπως αυτά που σβήνουν φωτιές στα δάση δείχνει ότι εδώ οι γείτονες είναι πίσω στις εξελίξεις.

- Δεν έγινε λόγος για τις ζημιές και έτσι στην πληροφόρηση φαίνεται να είναι ακόμη πιο πίσω.

Πηγή

Posted in: Περιβάλλον