Λιγοστεύουν τα αστέρια

Ο σχηματισμός νέων άστρων σε γαλαξίες όπως ο δικός μας έχει μειωθεί κατά τουλάχιστον πέντε φορές στη διάρκεια των τελευταίων τριών δισεκατομμυρίων ετών, σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία που συνέλεξε το τροχιακό τηλεσκόπιο «Χέρσελ» της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA).

Μάλιστα, κατάφερε για πρώτη φορά να μετρήσει το ρυθμό μείωσης στην ταχύτητα σχηματισμού άστρων στους γαλαξίες. Η υπέρυθρη τεχνολογία του τηλεσκοπίου επέτρεψε στους αστρονόμους να μελετήσουν αρκετούς σπειροειδείς γαλαξίες όπως ο δικός μας, οι οποίοι προηγουμένως ήταν κρυμμένοι από τα γήινα τηλεσκόπια πίσω από νέφη κοσμικής σκόνης. Το «Χέρσελ», το οποίο εκτοξεύτηκε πριν από ένα χρόνο για να μελετήσει ακριβώς το σχηματισμό των άστρων, είναι το μεγαλύτερο που έχει σταλεί ποτέ στο διάστημα, κινούμενο σε τροχιά που βρίσκεται σε απόσταση 1,5 εκατ. χλμ. από τη Γη.

Το κάτοπτρο του τηλεσκοπίου του έχει διάμετρο 3,5 μέτρων και είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με αυτό του αμερικανικού τροχιακού τηλεσκοπίου «Χαμπλ», που πρόσφατα γιόρτασε τα 20ά «γενέθλιά» του. Το «Χέρσελ» μεταφέρει δύο κάμερες υψηλής ανάλυσης και έναν φασματόμετρο υψηλής ακρίβειας. Οι αυξημένες τεχνολογικές δυνατότητες του ευρωπαϊκού τηλεσκοπίου, που μπορεί να δει σε διαφορετικά μήκη κύματος από ό,τι μέχρι τώρα (από 55 έως 670 μικρά), του επιτρέπουν να κλείνει πλέον σημαντικά κενά στην κοσμική ιστορία. Οι πρώτες παρατηρήσεις του, σύμφωνα με τον αρμόδιο επιστήμονα της ΕSA Στιν Ιλς, του πανεπιστημίου του Κάρντιφ, σημαίνουν ότι «κάποια στιγμή τα άστρα θα σταματήσουν τελείως να δημιουργούνται». Οι επιστήμονες ακόμα δεν γνωρίζουν το λόγο που συμβαίνει αυτή η διαχρονική μείωση των άστρων. Μεταξύ άλλων, το «Χέρσελ» κατάφερε να δει ένα τεράστιο άστρο σε εμβρυικό στάδιο, που ήδη είναι μεγαλύτερο από οκταπλάσιο σε μέγεθος από τον ήλιο μας και το οποίο, σε λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα και φωτεινότερα άστρα στο γαλαξία μας.

Τέτοια γιγάντια άστρα -έχουν βρεθεί να είναι μέχρι και 150 φορές μεγαλύτερα από τον ήλιο μας!- είναι σπάνια και βραχύβια (εξαντλούν το καύσιμο υδρογόνο τους σε ελάχιστα εκατομμύρια χρόνια), γι' αυτό, όπως ανακοίνωσε η ESΑ, ο εντοπισμός ενός από αυτά από το «Χέρσελ» αποτελεί σπάνια ευκαιρία να μελετηθεί ο σχηματισμός τους και να επιλυθεί το παράδοξό τους, που απασχολεί εδώ και χρόνια την αστρονομία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Posted in: Διάστημα, επιστήμη