Για μια χούφτα σκόνη

Ιαπωνικό μη επανδρωμένο σκάφος έφερε στη Γη σκόνη αστεροειδούς, που θα βοηθήσει στην κατανόηση των απαρχών του ηλιακού μας συστήματος

Μόλις πριν από λίγες μέρες, η Ιαπωνική Διαστημική Υπηρεσία (Jaxa) ανακοίνωσε ότι «επιβεβαιώνει την παρουσία 1.500 σωματιδίων αστεροειδούς», στα δείγματα που έφερε το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Χαγιαμπούσα (το γεράκι Πετρίτης) έπειτα από μια απίθανη διαστημική εποποιία.

Σύμφωνα με την Jaxa είναι η πρώτη φορά που φτάνει στη Γη υλικό που ελήφθη απευθείας από ένα ουράνιο σώμα, εκτός από τη Σελήνη. Το Galileo και το NEAR Shoemaker, που είχαν σταλεί από τη NASA, επισκέφτηκαν αστεροειδείς (σώματα με διάμετρο πάνω από 50 μ. που βρίσκονται σε τροχιά κοντά στη Γη αλλά αρκετά μακριά από τον Ηλιο, έτσι ώστε να μην εξατμίζονται τα υλικά στην επιφάνειά τους) αλλά δεν έφεραν πίσω δείγματα.

«Αναλύοντας τη σκόνη που υπήρχε στα δείγματα, διαπιστώσαμε ότι σχεδόν όλη προέρχεται από τον αστεροειδή Ιτοκάουα, ο οποίος έχει ηλικία πολλών δεκαετιών ή και εκατονταετιών εκατομμυρίων ετών φωτός», δήλωσαν οι υπεύθυνοι της ΙΔΥ. Με δηλώσεις του, ο υπουργός Επιστημών και Τεχνολογιών της χώρας εξήρε το επίτευγμα, που αποτελεί παγκόσμια πρωτιά. Ακόμα και η αμερικανική NASA αναγνώρισε τη σημασία του γεγονότος διά στόματος του καθηγητή Πολ Εϊμπελ, ο οποίος συμμετείχε στην περισυλλογή της κάψουλας.

Τα 1.500 σωματίδια σκόνης είναι όλα μικρότερα από 10 μ. (ένα εκατομμυριοστό του μέτρου), γεγονός που απαιτεί ειδική τεχνολογία για να γίνουν περαιτέρω αναλύσεις. Οι ειδικοί θεωρούν ότι η σκόνη θα βοηθήσει στην κατανόηση των απαρχών του ηλιακού μας συστήματος.

Η κάψουλα που περιείχε τη σκόνη περισυλλέχθηκε τον Ιούνιο σε αυστραλιανή έρημο, εκεί που την έριξε το Χαγιαμπούσα κατά την επιστροφή του. Το σκάφος στη συνέχεια διαλύθηκε στην ατμόσφαιρα ολοκληρώνοντας, έτσι, ένα ταξίδι επτά ετών και έξι δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων στο Διάστημα.

Το Χαγιαμπούσα ήρθε σ' επαφή με τον Ιτοκάουα, τον Σεπτέμβριο του 2005. Στη συνέχεια όμως αντιμετώπισε επαναλαμβανόμενα τεχνικά προβλήματα, τα οποία μέχρι και πριν από λίγες μέρες έκαναν αμφίβολη την παρουσία ή όχι των δειγμάτων στην κάψουλα.

Αρχικά το Χαγιαμπούσα διέθετε ένα μικρό σκάφος για προσεδάφιση, το Minerva (το οποίο ζύγιζε 591 γρ. και είχε μόλις 1 εκατοστό ύψος), το οποίο λειτουργούσε με ηλιακή ενέργεια. Ηταν έτσι σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να κυκλοφορεί στην επιφάνεια του αστεροειδούς, να μεταδίδει εικόνες και να συλλέγει σκόνη. Ενα λάθος στην εκτόξευσή του, όμως, το έστειλε μακριά από τον αστεροειδή και χάθηκε στο Διάστημα.

Η πολύ μικρή βαρύτητα στην επιφάνεια του μικρού αστεροειδή ανάγκασε τους ιάπωνες επιστήμονες να εφεύρουν ένα άλλο σύστημα συλλογής, πρωτότυπο αλλά καθόλου αξιόπιστο. Το σκάφος διέθετε τρεις μπίλιες, οι οποίες σήκωναν σκόνη την ώρα που έπεφταν στην επιφάνεια του αστεροειδούς. Αυτή τη σκόνη τη συνέλεγε ένα χωνί, το οποίο κατόπιν την έβαζε στην κάψουλα.

Τα προβλήματα τηλεπικοινωνιακής φύσης με το σκάφος, οι αβαρίες των μηχανών, της μπαταρίας και άλλων οργάνων ανάγκασαν την Jaxa να καθυστερήσει την επιστροφή του Χαγιαμπούσα για 3 χρόνια, κάνοντας την επιστροφή του να μοιάζει με πραγματική Οδύσσεια.

Για τους Ιάπωνες, μικρούς και μεγάλους, το Χαγιαμπούσα είναι πλέον σύμβολο της επιμονής και του ηρωισμού στις αντιξοότητες.

Πηγή

Posted in: Διάστημα, επιστήμη