Το πιο ψυχρό αντικείμενο του σύμπαντος

Το διάστημα από μόνο του δεν είναι ούτε θερμό ούτε ψυχρό. Αφού δεν υπάρχει καθόλου ύλη δεν υπάρχουν και μόρια να ταλαντώνονται θερμικά, οπότε η θερμοκρασία δεν έχει κανένα νόημα. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά ψυχρά αντικείμενα στο διάστημα.

Στο ηλιακό μας σύστημα το ψυχρότερο γνωστό σημείο είναι αρκετά κοντά μας. Το διαστημικό σκάφος Lunar Reconnaissance Orbiter ή LRO της ΝΑSΑ, το 2009 ανακάλυψε μόνιμα σκιασμένους κρατήρες πλησίον του Νότιου Πόλου της Σελήνης, στους -240 βαθμούς Κελσίου, μια θερμοκρασία πιο ψυχρή ακόμη και από τον πιο απομακρυσμένο πλανήτη του ηλιακού συστήματος, τον σκοτεινό Πλούτωνα.

Καθώς όμως συνεχίζεται η εξερεύνηση και βελτιώνονται οι μετρήσεις, αυτό το ρεκόρ μπορεί είναι πιθανόν να καταρριφθεί από κάποιο άλλο φεγγάρι ή από κάποιο νάνο πλανήτη πολύ πιο μακριά από τον ήλιο μας. ίσως με τους δικούς του σκιασμένους κρατήρες.

Πέρα από το ηλιακό μας σύστημα υπάρχουν βεβαίως ακόμα πιο ψυχροί βραχώδεις μετεωρίτες, και ο πιο ψυχρός από αυτούς τους μοναχικούς περιπλανώμενους στο διάστημα, πιθανόν να βρίσκεται στα τεράστια διαγαλαξιακά κενά. Φυσικά θα θερμαίνεται μόνο από την ασθενή κοσμική μικροκυματική ακτινοβολία, την ακτινοβολία κατάλοιπο της Μεγάλης Έκρηξης,  ή από το ασθενές φως ενός απόμακρου άστρου. Και σε αυτή την περίπτωση η θερμοκρασία του δεν θα είναι πάνω από 3 βαθμούς Κέλβιν (η θερμοκρασία της κοσμικής ακτινοβολίας αντιστοιχεί σε μια θερμοκρασία περίπου 2.7 βαθμούς Κέλβιν).

Δεδομένου ότι η κοσμική ακτινοβολία  με θερμοκρασία 2.7 Κ γεμίζει ολόκληρο το σύμπαν, θα μπορούσε κάποιος να νομίζει ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο ψυχρό από αυτή τη θερμοκρασία. Κι όμως τα πράγματα δεν έχουν έτσι.

Ένα νεφέλωμα που ονομάζεται Boomerang (πάνω εικόνα), 5.000 έτη φωτός μακριά, έχει μια θερμοκρασία περίπου 1 Κ. Το νεφέλωμα διαστέλλεται πολύ γρήγορα και γι αυτό ψύχεται με τον ίδιο τρόπο που ψύχεται ένα αέριο καθώς εκτονώνεται (το ίδιο φαινόμενο που παρατηρούμε στα ψυγεία).

Εάν το νεφέλωμα Boomerang παραμείνει το πιο ψυχρό φυσικό αντικείμενο στο σύμπαν είναι υπό έρευνα. Το 2003 όμως, σε ένα εργαστήριο στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, ένα νέφος ατόμων Νατρίου έφθασε σε θερμοκρασία 0.45 νανοΚέλβιν (λιγότερο από μισό δισεκατομμυριοστό του βαθμού πάνω από το απόλυτο μηδέν, θερμοκρασία που είναι η μικρότερη που παρατηρήθηκε μέχρι τώρα σε ολόκληρο το σύμπαν.

Πηγή

Posted in: Διάστημα